Τα ξύλινα τείχη

Ας σκεφτούμε με εικόνες: μιλούμε για θαλάσσιους δρόμους ή διαδρομές, αλλά οι δρόμοι αυτοί επουλώνονται και σβήνουν λίγο αφότου ανοίξουν. Από την πολεοδομία της θάλασσας -όχι του βυθού, μα τη διαρκώς μεταβαλλόμενη της επιφάνειας με τους φανταστικούς δρόμους- μόνο χειροπιαστό τεκμήριο τα κτίρια, δηλαδή τα πλοία. Η σημερινή ανάρτηση είναι αφιερωμένη σ' ένα κτίριο θαλασσινό: ένα ιστιοφόρο τόσο θρυλικό και "μπαρουτοκαπνισμένο" όσο και το θωρηκτό/καταδρομικό "Γεώργιος Αβέρωφ". Ο λόγος για ένα ιστορικό μπρίκι που δεν σώζεται πια, τον πάρωνα "Άρη".

Ναύσταθμος Πόρου, 1905. Ο πάρων Άρης (ΦΑ. 04.16.2.071). Αυτή και οι επόμενες φωτογραφίες τραβήχτηκαν στο Ναύσταθμο του Πόρου το 1905 από τον τότε ανθυποπλοίαρχο (αργότερα αντιναύαρχο) Νικόλαο Μακκά. Δημοσιεύουμε τα ψηφιοποιημένα αρνητικά του Μακκά.

Στον Ποδονίφτη

Η 21η Οκτωβρίου 1994 ήταν ημέρα κατακλυσμιαίας βροχόπτωσης. Ο Ποδονίφτης, παραπόταμος του Κηφισού που διατρέχει αλλού κρυμμένος και αλλού φανερός τη Νέα Φιλαδέλφεια, τη Νέα Ιωνία και τον Περισσό, σάρωσε φουσκωμένος τις παρακείμενές του περιοχές. Το πλήγμα ήταν πολλαπλό και εκτός των υλικών ζημιών και -δυστυχώς- των θανάτων, άγγιξε και την αρχειακή μνήμη της σύγχρονης Ελλάδας. Ο ποταμός εισέβαλε στα κτίρια του Κομμουνιστικού Κομμάτος Ελλάδας (ΚΚΕ) και έπληξε καίρια τόσο τις εγκαταστάσεις όσο -κυρίως- τα αρχεία του. Σχετικό βίντεο μπορεί κανείς να παρακολουθήσει εδώ.

Η σημερινή ανάρτηση -είκοσι χρόνια μετά την πλημμύρα των αρχείων του ΚΚΕ- θα παρουσιάσει λίγες ειδυλλιακές εικόνες του Ποδονίφτη όπως αναδύονται από ένα άλλο αρχείο: το μικρό φωτογραφικό αρχείο (31 φωτογραφίες) των οικογενειών Λιόλου, Μπότσαρη και Δράκου το οποίο πρόσφατα ταξινομήθηκε και ψηφιοποιήθηκε.

Θεσσαλονίκη

Οι πόλεις αλλάζουν πρόσωπο συνεχώς. Τα δημόσια έργα, η αστυφιλία και, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, η αντιπαροχή μεταβάλλουν κομμάτια του αστικού ιστού που θεωρούμε σταθερά, δεδομένα. Με αφορμή τα έργα του Μετρό στη Θεσσαλονίκη και τις αλλαγές που φανταζόμαστε ότι θα επέλθουν στη μορφή και τη λειτουργία της πόλης, παρουσιάζουμε ορισμένες όψεις που ανήκουν πια στο παρελθόν.

Δημήτρης Παπαδήμος. Άποψη της Πλατείας Δικαστηρίων με τις αφετηρίες των λεωφορείων. Στο κέντρο της εικόνας, προς την Εγνατία, ο ναός της Παναγίας των Χαλκέων. Στο βάθος αριστερά η οδός Αριστοτέλους που κατηφορίζει προς την παραλία. Η λήψη τοποθετείται στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ο μεγάλος ακάλυπτος χώρος (που "ορίζεται" στην εικόνα από το σήμα της Ιζόλα) άρχισε να ανασκάπτεται το 1966 οπότε και αποκαλύφθηκε η ρωμαϊκή αγορά της Θεσσαλονίκης. Σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος περικλείεται από τις οδούς Φιλίππου, Αγνώστου Στρατιώτου, Ολύμπου και Μακεδονικής Αμύνης. (DP24.01.002)

Στο κέντρο της Αθήνας

Δημήτρης Παπαδήμος. Πλατεία Κοτζιά, λήψη προς την οδό Ευπόλιδος. Μέσα δεκαετίας 1960. (Φ.Α. DP25.02.01)